-
1 рурализация
Русско-казахский словарь географических терминов > рурализация
-
2 трудящийся
1. прич. от трудиться2. прил.хеҙмәт...ы, хеҙмәт итеүсе, эшләүсе3. в знач. сущ. м трудящийсяхеҙмәтсән -
3 Некоторые термины, слова и словосочетания, применяемые при банковских услугах
Банкінің қызмет көрсетуі кезінде қолданылатын кейбір аталымдар, сөздер мен сөз тіркестеріаккредитивы, выпущенные в рамках кредитных линий
аккредитивы, не использованные до истечения срока
акцептеу, ризалық беру
қаржыландыру, қаржы бөлу
ассигнование на покрытие убытков по классифицированным активам и условным обязательствам
жіктелген активтер мен шартты міндеттемелер бойынша залалдарды өтеуге арналған қаржыландыру
ведение счета "электронных" клиентов
"электронды" клиенттердің шотын жүргізу
возврат неоплаченных документов по инкассо "с протестованием" (без протестования)
"наразылық білдірілген" (наразылық білдірілмеген) инкассо бойынша төленбеген құжаттарды қайтару
вознаграждение (интерес), выплаченное по депозитам
вознаграждение (интерес), выплаченное по соглашениям "Репо"
"Репо" келісімі бойынша төленбеген сыйақы (мүдде)
выдача выписок со счета "депо"
"депо" шотынан көшірме беру
выплата %-го дохода до …
…-ге дейін %-дық табыс төлеу
выплата %-го дохода от … до …
…-ден …-ге дейін %-дық табыс төлеу
выплата %-го дохода свыше …
…-ден артық %-дық табыс төлеу
документарная проверка по аккредитиву, выпущенного в рамках кредитных линий
дополнительное вознаграждение при вынесении решения судом в пользу клиента
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса)
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) от депозитов в других банках
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) по кредитам
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) по операциям
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) по операциям обратного "Репо"
кері "Репо" операциялары бойынша сыйақы (мүдде) алумен байланысты табыс
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) по ценным бумагам
за каждое физическое лицо, обозначенное в списке юридического лица
задолженность перед другими банками с первоначальным сроком погашения до трех месяцев (более трех месяцев)
басқа банкілердің алдындағы бастапқы өтеу мерзімі үш айға дейінгі (үш айдан артық) берешек
запросы, связанные с инкассо
запросы, связанные с операцией по аккредитиву
зачисление ценных бумаг на счет "депо"
бағалы қағаздарды "депо" шотына есептеу
резиденттер мен бейрезиденттердің чектерін қолма-қол ақшасыз (қолма-қол ақша) нысанда есептеу
комиссия за обслуживание в торговых точках по всем видам международных карточек
сауда орындарында халықаралық карточкалардың барлық түрлері бойынша қызмет көрсеткені үшін комиссия
комиссия за обслуживание при наличных зачислениях на счет по дебетным карточкам
дебеттік карточкалар бойынша шотқа қолма-қол ақшаны есептеу кезінде қызмет көрсеткені үшін комиссия
комиссия за обслуживание с торговых и сервисных точек по дебетным карточкам
сауда және сервистік орындардан дебеттік карточкалар бойынша қызмет көрсеткені үшін комиссия
комиссия при безналичных перечислениях на карточный счет по дебетным карточкам
дебеттік карточкалар бойынша карточкалық шотқа қолма-қол ақшасыз аудару кезіндегі комиссия
конвертация, айырбастау
кредит, несие
несиелендіру, несие беру
кредиты, необеспеченные недвижимостью
кредиты, обеспеченные недвижимостью
минус резерв на покрытие убытков по дебиторской задолженности и условным обязательствам
дебиторлық берешек және шартты міндеттемелер бо-йынша шеккен залалды өтеуге арналған сақтық қорды шегеру
нетто депозиттер, таза депозиттер
нетто несиелер, таза несиелер
операции по покупке/продаже наличной валюты с депозитного счета
депозиттік шоттан нақты валютаны сатып алу/сату жөніндегі операциялар
ақы, ақы төлеу
сауда мәмілелеріне арналған жобаларға жасалған кешенді банк сараптамасы үшін ақы төлеу
оплата за комплексную банковскую экспертизу проектов на основе дополнительных исследований, проводимых банком
банк жүргізетін қосымша зерттеулер негізінде жобаларға жасалатын кешенді банк сараптамасы үшін ақы төлеу
ақпарат негізінде жобаларға жасалатын кешенді банк сараптамасы үшін ақы төлеу
резиденттер мен бейрезиденттердің чектеріне қолма-қол ақшасыз (қолма-қол ақшалай) нысанда ақы төлеу
организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций
отзыв клиентом заявления на выпуск гарантии, на которое получено одобрение инобанка
шетел банкісінің мақұлдауы алынған кепілдікті шығаруға өтініш бойынша клиенттің пікірі
мерзімі кейінге қалдырылған төлем, мерзімі өткен төлем
аудару, аударма, аударым
перевод средств с карточного счета на лицевой счет внутри банка и в другие банки
қаражатты карточкалық шоттан банк ішіндегі дербес шотқа және басқа банкілерге аудару
перевод текстов гарантий и сообщений, поступающих от иностранных банков
шетел банкілерінен түсетін кепілдіктер мен хабарламалар мәтіндерінің аудармасы
переводы средств в пользу клиентов других банков при предоставлении платежного документа в неустановленное время
төлем құжаты белгіленбеген уақытқа берілгенде басқа банкілердің клиенттерінің пайдасына қаражат аудару
переоформление счета на основании свидетельства о праве на наследство или по другим причинам
мұралану құқығы туралы куәлік негізінде немесе басқа себептер бойынша шотты қайта ресімдеу
санау, қайта есептеу
дебеттік карточкалар бойынша қолма-қол ақша беру кезінде банкноттарды санау
пересчет при выдаче наличных денег по беспроцентным вкладам до востребования
пересчет банкнот при снятии наличности по всем видам международных карточек в отделениях банка
халықаралық карточкалардың барлық түрлері бойынша банк бөлімшелерінде қолма-қол ақшаны алу кезінде банкноттарды санау
пересчет банкнот при снятии наличности по всем видам международных карточек в отделениях и банкоматах иных банков
халықаралық карточкалардың барлық түрлері бойынша басқа банкілердің банк бөлімшелері мен банкоматтарында қолма-қол ақшаны алу кезінде банкноттарды санау
по согласованию в соответствии с действующими %-ми ставками банка в зависимости от срока и суммы
мерзімі мен сомасына қарай банкінің қолданыстағы %-дық мөлшерлемелеріне сәйкес келісу бойынша
бағалы қағаздар айналысының шарттарына қарай банкінің ағымдағы тарифтері бойынша
подготовка бизнес-плана на основе дополнительных исследований, проводимых банком
подготовка бизнес-плана на основе информации, предоставляемой заказчиком
подготовка претензий и исков с истребованием и изучением всех необходимых документов
барлық қажетті құжаттарды алдырып, зерделейтін кінәрат-талаптар мен қуынымдар дайындау
подготовка финансово-экономического раздела на основе дополнительных исследований, проводимых банком
банк жүргізетін қосымша зерттеулер негізінде қаржы-экономикалық бөлім дайындау
подготовка финансово-экономического раздела на основе информации, предоставляемой заказчиком
правовая экспертиза договоров, контрактов, соглашений клиента
клиент шарттарының, келісімшарттарының, келісімдерінің құқықтық сараптамасы
правовая экспертиза проектов финансирования на основе информации, предоставляемой заявителем
өтінуші беретін ақпарат негізінде қаржыландыру жобаларын құқықтық сараптау
предоставление информации о результатах сделок на вторичном рынке с фондовой биржи
қайталама нарықтағы мәмілелердің нәтижелері туралы қор биржасынан ақпарат беру
предоставление финансовой и справочной информации по компьютерно-модемной связи
компьютерлік-модемдік байланыс бойынша қаржылық және анықтамалық ақпарат беру
клиенттің шотына ТМД елдерінің валютасы түрінде қолма-қол қаражат қабылдау
прием платежных документов на инкассо в СКВ, ОКВ
инкассоға еркін айырбасталатын валюта мен шектеулі айырбасталатын валюта түрінде төлем құжаттарын қабылдау
принятие и подготовка документов к отправке (в случае отказа от проверки документов)
құжаттарды жөнелтуге қабылдау және дайындау (құжаттарды тексеруден бас тартқан жағдайда)
прочие доходы, связанные с получением вознаграждения (интереса)
прочие расходы, связанные с выплатой вознаграждения (интереса)
разработка индивидуальных договоров, контрактов
жеке-дара шарттар, келісімшарттар әзірлеу
разработка индивидуальных договоров, контрактов для конкретных правовых отношений клиента
клиенттің нақты құқықтық қатынастары үшін жеке-дара шарттар, келісімшарттар әзірлеу
разработка типовых форм договоров в соответствии с основными направлениями деятельности клиента
клиент қызметінің негізгі бағыттарына сәйкес шарттардың тұрпаттық нысандарын әзірлеу
расходы, связанные с получением вознаграждения (интереса)
жинақ ақша депозиттері, аманат депозиттер
сбор и обработка предпроектной, маркетинговой, технической информации
жоба алдындағы, маркетингілік, техникалық ақпаратты жинап, өңдеу
собственные акции, выкупленные у акционеров
совокупные расходы, связанные с получением вознаграждения (интереса)
совокупный доход, связанный с получением вознаграждения (интереса)
составление сборников нормативных актов, аналитических обзоров, комментариев, инструкций
нормативтік құжаттар, талдамалы шолулар, түсініктемелер, нұсқаулықтар жинақтарын құрастыру
списание ценных бумаг с счета "депо"
"депо" шотынан бағалы қағаздарды есептен шығару
срочные депозиты с первоначальным сроком погашения до трех месяцев/более трех месяцев
бастапқы өтеу мерзімі үш айға дейінгі/үш айдан астам мерзімдік депозиттер
субординированная задолженность с оставшимся до срока выплаты периодом времени до 5 лет (более чем 5 лет)
төлеу мерзімі 5 жылға дейінгі (5 жылдан астам) уақыт кезеңіне қалған бағынышты берешек
урегулирование требований инобанка без удовлетворения выставленной претензии
қойылған кінәрат-талапты қанағаттандырмай шетел банкісінің талаптарын реттеу
банкінің қызмет көрсетулері, банк көрсететін қызметтер
ценные бумаги, выпущенные в обращение
ценные бумаги, годные для продажи
ценные бумаги, купленные по соглашению об обратном "Репо"
кері "Репо" туралы келісім бойынша сатып алынған бағалы қағаздар
ценные бумаги, предназначенные для продажи
ценные бумаги, проданные по соглашению "Репо"
"Репо" келісімі бойынша сатылған бағалы қағаздар
ценные бумаги, удерживаемые до погашения
чистый доход, связанный с выплатой вознаграждения (интереса)
чистый нереализованный доход (убытки) по ценным бумагам, годным для продажи
дебеттік карточкалар бойынша қолма-қол ақша беру кезінде банкноттарды сақтау
юридическая экспертиза договоров, соглашений, контрактов, гарантий с предоставлением письменного заключения
шарттардың, келісімдердің, келісімшарттардың, кепілдіктердің жазбаша қорытынды берілетін заңи сараптамасы
… % годовых
жылдық сыйақының … %-ы
… % за квартал
тоқсандағы … %
… % от взысканной суммы
өндіріп алынған соманың … %-ы
… % от объема произведенных транзакций
өндірілген транзакция көлемінен … %
… % от полученного дохода
алынған табыстан … %
… % от поступившей суммы
түскен сомадан … %
… % от суммы
сомадан … %
… % от суммы ветхих купюр
ескі купюр сомасынан … %
… % от суммы выручки
ақшалай түсімнен … %
… % от суммы выручки, использованной для оплаты
ақы төлеуге пайдаланылған ақшалай түсімнен … %
… % от суммы выставленного требования на оплату
ақы төлеуге ұсынылған талаптың сомасынан … %
… % от суммы выставленной претензии
қойылған кінәрат-талаптың сомасынан … %
… % от суммы гарантии
кепілдік сомасынан … %
… % от суммы годовых
жылдық сыйақы сомасынан … %
… % от суммы за месяц
бір айдағы сомадан … %
… % от суммы проекта
жоба сомасынан … %
… % от суммы сделки
мәміле сомасынан … %
Русско-казахский экономический словарь > Некоторые термины, слова и словосочетания, применяемые при банковских услугах
-
4 задворки
1. только мн.аҙбар арты, арт яҡ2. только мн.чего; перен.ҡала (ауыл һ.б.) ситена задворках чего — ситтә, артҡы планда (булыу), төпкөлдә
-
5 деревня
1)2)3) -
6 сойтись
1)2)3)4)5)6) -
7 тонуть
1)2)3)4)перен. тонуть на экзамене — емтиханнан құлап қалу
-
8 кассовые операции
Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.
Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.
Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?
Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?
В этой сфере банки руководствуются Законом РК "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.
Бұл салада банкілер "Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы" ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.
По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.
Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.
Наличные деньги могут сдаваться:
Қолма-қол ақша:
- в дневные и вечерние кассы банков;
- банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;
- инкассаторам;
- инкассаторларға;
- в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;
- кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;
- предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.
- жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.
Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.
Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.
Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.
Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.
Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:
Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:
- при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);
- егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;
- при наступлении сроков выплаты средств.
- қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.
Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.
Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.
Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.
Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.
Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.
Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.
На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?
Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?
Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.
Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.
При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.
Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.
Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.
Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.
Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?
Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?
Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.
Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.
* * *кассалық операциялар (қолма-қол ақшаны қабылдау, сақтау, беру түріндегі материалдық-техникалық рәсімдердің жиынтығы, кәсіпорындар, банкілер жеке және заңи тұлғалармен қолма-қол ақшалай қаражат алыс-берісін жүзеге асыруы) -
9 урбанизация
урбанизация, кенттену (1. халықтың және экономикалық өмірдің ірі қалаларға шоғырлануы үдерісі, 2. қалаға, өнеркәсіптік орталыққа тән белгілер мен ерекшеліктердің ауылға таралуы) -
10 до
I1. предлог с род. п.при указании предела, границы распространения действия-ға/-гә саҡлы (ҡәҙәр, тиклем)2. предлог с род. п.при указании временного предела действия-ғансы/-гәнсе, -ға/-гә тиклем (саҡлы, ҡәҙәр)3. предлог с род. п.при указании предшествовавшего события-дан/-дән элек (алда), -ға/-гә тиклем (саҡлы), -ғаса/-гәсәдо наступления холодов — һалҡындарҙан элек, һалҡындарға саҡлы, һалҡын төшкәнгәсә
4. предлог с род. п.при обозначении предела количества, состояния-ға/-гә ҡәҙәр саҡлы (хәтлем), яҡын, ҡалдырмай5. предлог с род. п.при указании на предмет, лицо, на которые направлено действиедо каких пор — ҡасанға тиклем, күпме
до крайности — сиктән тыш, сикһеҙ
до поры, до времени — ваҡыты еткәнсе, үҙ ваҡытында
до свидания — хәҙергә (әлегә) һау булығыҙ, һау булып тороғоҙ, хушығыҙ
до упаду — хәлдән тайғансы, аяҡтан йығылғансы
IIс нескл.; муз.догамманың беренсе нотаһы -
11 населённый
1. прич. от населить2. прил.күп халыҡлы, халыҡ тығыҙ ултырғаннаселённый пункт — халыҡ йәшәгән урын, торама пункт (ҡала, ауыл һ.б.)
-
12 пикник
мпикниккүңел асыу өсөн ҡала, ауыл ситенә сығып яһалған йыйын -
13 пункт
1. м в разн. знач.пункт, урын2. мбүлек, пункт3. ммомент в развитии чего-л.нөктә, кимәл4. мтипогр.пунктнаселённый пункт — ҡала, ауыл, ҡасаба һ.б.
по пунктам; пункт за пунктом — ентекләп, тәпсирләп, нөктәһенә тиклем (аңлатыу)
-
14 смычка
1. ж см. сомкнуть – смыкать 1, сомкнуться – смыкаться 12. жместоҡушылған урын, тоташҡан ер3. ж перен.бәйләнеш, элемтә
См. также в других словарях:
алақожалақ — сын. Алабажақ, қожалақ қожалақ. ≈ Ауыл іші а л а қ о ж а л а қ, көз сүрінеді … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
аққала соғу — (Көкш.: Щуч., Еңб.) үйдің айналасына қар жиналмау үшін, жел жақтан қар кесектерін бірінің үстіне бірін қалап қойып тосқауыл жасау … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
көк алақан дойыр — (Түрікм., Красн.) өзегіне қорғасын салған сегіз өрім қамшы. Бір ауылдан екінші ауылға көп қыз тойға барса, ортасындағы бір қайратты жеңгелері к ө к а л а қ а н д о й ы р д ы қолына ұстап келеді (Түрікм., Красн.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
көз — … 2. Аттың шашасының жоғарғы жағына сіңір мен сүйектің арасына жиналған сары су. «К ө з» екі қалтадан тұрады. Томпайған ісікке үшкір бізді тықсаңыз сары су ағып кетеді (Алматы ақшамы, 13. 11. 1991, 3). Көз аңғалағы. Көз орналасқан бас сүйек… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
елді мекендер — (Населенные пункты) карталарда бейнеленетін қала, қала тұрпаттас, саяжай тұрғылас ауылдар, кварталды, қатарлы, жүйесіз және бытыраңқы ауыл тұрпаттас құрылыстар. Карталарда олардың әрқайсының толықтай сипаттамасы беріледі, атап айтқанда: оның… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жарықшақты-фугасты снаряд — (Осколочно фугасный снаряд) қарсыластың адам күшін және әскери техникасын жоюға, оның далалық қорғаныс құрылыстарын бұзуға, бөгеттерде және миналы алаңдарда өтпелер жасауға және басқа да міндеттерді орындауға арналған негізгі артиллериялық снаряд … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ақ — зат. в ет. Бұзаулы сиырда, қозылы қойда болатын жұқпалы, әрі зілді дерт. Мұндай жағдайда малдың сүті тартылып қалады. Егер бір қой а қ болып ауырса, ол қоралы қойға түгел жұғады (Ж. Бабалықұлы, Мал ауруы., 8). Ақ айыл болды. Көп мініліп, арқасы… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жар — 1 (Орал: Казт., Қара., Орда, Жән., Чап.; Ақт.: Қараб., Шалқ., Ойыл, Байғ.; Гур.: Есб., Маңғ., Мақат; Қ орда, Арал; Рес., Орын.; Қарақ.) үйдің қабырғасы. Ж а р д а ілулі тұрған кімнің пальтосы? (Орал, Казт.). Ж а р газетіне оның суретін салып… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
көңіл — Көңілге алғау [алқау] салды. жерг. Көңіліне салмақ түсірді, көңіліне ауыр тиді. Сапарымыздың жүрекке салмақ түсіріп к ө ң і л г е а л ғ а у с а л а т ы н ауыр кезеңі енді басталғандай (Қ. Жұмаділов, Таңғ. дүние, 552). Батпаған емес ау,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
май — бүлкіл. Майда, жұмсақ бүлкіл. Батырлар тегіс аттарына қонып, Надырқұлды ортаға алып, м а й б ү л к і л м е н қаңырдаңды қуалай жүріп кетті (Қаз. әдеб., 15.11.1974, 4). Май жеді. техн. Майды көп пайдаланды (жұмсады). – Тракторым м а й ж е п жүр,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
